W okresie dwudziestolecia międzywojennego mieszkańcy Warszawy mieli zaszczyt odbywać służbę wojskową w ostrołęckim 5. Pułku Ułanów Pasławskich. Po przegranej kampanii wrześniowej w 1939 roku i powrocie do domu, ułani 5. Pułku pragnęli dalej kontynuować walkę z niemieckim najeźdźcą i w listopadzie 1939 roku utworzyli Warszawski Szwadron 5. Pułku Ułanów Spieszonych.
Okres konspiracji
Z powodu braku odpowiednich materiałów [dokumentów, zapisanych wspomnień, itd.] nie jest możliwe dokładne odtworzenie konspiracyjnej działalności 5. Pułku Ułanów Pasławskich w Warszawie. Wiadomo jest tylko tyle, że pomimo licznych aresztowań Pułk przetrwał do wybuchu powstania warszawskiego i wziął w nim czynny udział.
Walki powstańcze 5. Pułku Ułanów Pasławskich
1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17.00 Szwadron 5. Pułku ruszył do walki z terenów Fabryki Garbarni Powązki przy ul. Piaskowej. Ułanami dowodził chorąży Stefan Borkowski, przed wojną służący w 5. Pułku Ułanów Pasławskich w Ostrołęce. Tak jak inne oddziały powstańcze, Szwadron miał poważne kłopoty z uzbrojeniem. Problem ten rozwiązało dopiero okupione stratami zdobycie magazynów niemieckich na Stawkach. Tam oprócz broni w ręce powstańców wpadły mundury [spadochroniarskie panterki] i żywność, która uchroniła 5. Pułk Ułanów od głodu.
Najbardziej dramatyczne dla Szwadronu były walki na Starym Mieście. Tutaj początkowo Niemcy nie mogli zdobyć dobrze ufortyfikowanych i zaciekle bronionych powstańczych barykad. Do akcji użyli więc ciężkich dział i moździeży, zdalnie sterowanych czołgów typu ,,Goliat’’, miotaczy płomieni, napalmu oraz nurkujących samolotów, które z chirurgiczną perfekcją potrafiły zrzucić bomby w wyznaczony cel. W konsekwencji bohaterstwo i patriotyzm walczących powstańców uległ przewadze technicznej nieprzyjaciela. Ocaleli z gehenny ułani 5. Pułku z innymi oddziałami powstańczymi, którzy kanałami w tragicznych warunkach higienicznych przedarli się z ruin Starówki do Śródmieścia. Tutaj do końca powstania, tj. do 2 października 1944 roku resztki 5. Pułku walczyły w składzie batalionu ,,Kiliński’’.
-
Święto 5 Pułku Ułanów Zasławskich: „Pamięć i modlitwa to nie są sprawy chwilowego natchnienia” [FOTO] Obchody święta 5 Pułku Ułanów Zasławskich rozpoczęły się mszą świętą w intencji poległych i zmarłych żołnierzy. Mszę odprawiono w kościele pogarnizonowym pw. św. Wojciecha w Ostrołęce. Po nabożeństwie oficjalna część uroczystości przeniosła się na plac przy pomniku upamiętniającym 5 Pułk. opublikowane: -
5 Pułk Ułanów Zasławskich w wojnie obronnej w 1939 roku 75 lat temu, 5 października odbyła się ostatnia bitwa obronna 1939 roku. Wzięli w niej udział Ułani Zasławscy z Ostrołęki, ktorzy 6 października oddali się do niewoli. Stacjonujący przed II wojną światową w Ostrołęce 5 Pułk Ułanów Zasławskich podczas kampanii wrześniowo – październikowej nie dał się rozbić i skapitulował jako jedna z ostatnich jednostek Wojska Polskiego. Jego żołnierze jako nieliczni wkroczyli na teren III Rzeszy, odnosząc tam zwycięstwa. Dzięki swojemu poświęceniu i odwadze zapisali chlubną kartę w dziejach naszego oręża. opublikowane: -
ZSZ nr 2 w Ostrołęce ze Złotym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej W niedzielę obchodzono święto 5 Pułku Ułanów Zasławskich. Podczas uroczystości Złotym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej za opiekę nad miejscami walk i męczeństwa odznaczono Zespół Szkół Zawodowych nr 2 w Ostrołęce. Srebrnym Medalem uhonorowano również dyrektora tej placówki, Grzegorza Żebrowskiego. opublikowane: