Józef Kozłowski „Las” i Witold Borucki „Babinicz”. Do końca wierni…

Stowarzyszenie Historii Ziemi Ostrołęckiej [SHZO] zawiesiło kolejny billboard przy skrzyżowaniu ulic Bogusławskiego i 11 Listopada w Ostrołęce. Tym razem jest on poświęcony dwóm bohaterom polskiego podziemia niepodległościowego – Józefowi Kozłowskiemu pseud. „Las” i Witoldowi Boruckiemu pseud. „Babinicz”. Obydwaj żołnierze walczyli na terenie Kurpi.

– Przypominamy postać Józefa Kozłowskiego „Lasa” oraz Witolda Boruckiego „Babinicza”, dowódców XVI Okręgu NZW, których wizerunek widnieje właśnie na sierpniowym billboardzie – mówi Jacek Karczewski, prezes SHZO. – „ Las” przybył na nasze tereny razem ze swoim oddziałem z ziemi wileńskiej pod koniec wiosny 1944 roku. Przystąpił do akcji „Burza” w ramach zgrupowania AK, obwodu „Sęp” w Ostrołęce. Walczył pod dowództwem ppor. Kazimierza Stefanowicza pseud. „As”, dowódcy myszynieckiego – opowiada Karczewski.

Po akcji „Burza” Kozłowski przystąpił do Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, następnie wybrano go na komendanta Okręgu NZW „Orzeł”. Przez około rok organizował sztab działający przy Komendzie Okręgu; zreorganizował również strukturę terenową.

– „Las” przywracał wiarę żołnierzom. Niestety, KBW i UB udało się ustalić główną siedzibę Komendy Okręgu „Orzeł”, która znajdowała się w pobliżu wsi Karaska. Podczas akcji 25 czerwca 1948 r. zginęło czterech partyzantów Kozłowskiego. Pozostałych schwytano, wśród nich był także komendant Kozłowski. 29 kwietnia 1949 roku Wojskowy Sąd Rejonowy wydał na niego oraz na jego zastępcę Piotra Macuka „Sępa” wyroki śmierci. Otrzymali je również szef sztabu Bolesław Szyszko „Klon” oraz szef wywiadu i propagandy Czesław Kania „Nałęcz”, „Witold”. Wyrok wykonano 12 sierpnia 1949 roku w więzieniu mokotowskim w Warszawie – dodaje szef SHZO.

Obok Kozłowskiego widnieje postać Witolda Boruckiego „Babinicza”. Po rozbiciu komendy „Lasa” to właśnie on został wybrany na komendanta XVI Okręgu NZW.

– Okręgowi nadał kryptonim „Tęcza”, a dla siebie wybrał pseudonim „Babinicz”. Borucki dowodził Okręgiem do 19 sierpnia 1949 roku. Tego dnia został skrytobójczo zamordowany przez ubeków w miejscowości Żebry-Wierzchlas – mówi Karczewski.

Na billboardzie umieszczono także fragment niezwykłego testamentu Witolda Boruckiego.

– „Babinicz”, najprawdopodobniej mając świadomość zbliżającej się śmierci, skierował w 1949 roku raport, który zachował się w archiwach Urzędu Bezpieczeństwa. Pisał w nim m.in. „Niewielu z nas powzięło dalsze kroki podtrzymujące honor Organizacji i honor Tych, którzy na śmierć i życie chcieli walczyć z wrogiem. W roku 1947 i 1948 podnieśliśmy ponownie echo walk naszych. Ze swej strony proszę o pamięć macierzystą dla Tych, co w imieniu sił naszych za granicą [chodzi o rząd emigracyjny] walczyli tu, nie szczędząc życia”. Te fragmenty są częścią testamentu „Babinicza” – wyjaśnia Jacek Karczewski.

Dodaje, że „Las” i „Babinicz” byli dowódcami niezłomnymi. – Żołnierze ci pozostali do końca wierni, aż do śmierci – podkreśla.

Od maja tego roku Stowarzyszenie Historii Ziemi Ostrołęckiej umieszcza billboardy przy skrzyżowaniu ulic Bogusławskiego i 11 Listopada. To właśnie w tym miejscu do połowy lat 70. ubiegłego wieku stała kamienica państwa Ostaszewskich, w której w latach 1945-1949 mieścił się Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego [katownię opisuje w swoim wydawnictwie „Śladami Zbrodni” IPN]. Pierwsze billboardy dotyczyły katowni i oprawców, którzy w niej „pracowali”; kolejne są poświęcone Żołnierzom Wyklętym walczącym na Kurpiach.

Billboardy są zmieniane na początku każdego miesiąca – kolejny zawiśnie we wrześniu.